قبرس شمالی کجاست؟

قبرس شمالی کجاست؟

قبرس با موقعیت استراتژیک و زیبایی بی‌مانندش، به عنوان سومین جزیره بزرگ دریای مدیترانه شناخته می‌شود. همچنین این کشور به دلیل مکان‌های باستانی خود، باستان شناسان را به دلیل سرسبزی‌ و طبیعتش، زیست شناسان را به دلیل تاریخ پر فراز و نشیبش و محققان و بازدیدکنندگان بین‌المللی را در این سال‌ها به خود جذب کرده است. علاوه بر آن، قبرس در سال‌های اخیر از نظر گردشگری و سرمایه‌گذاری مورد توجه عموم مردم قرار گرفته است. ممکن است شما هم کنجکاو باشید که این جزیره پر رمز و راز چه گذشته‌ای را از سر گذرانده و چرا اکنون به دو قسمت تقسیم شده است؟ پس همراه این مقاله شوید تا پاسخ این سوالات را پیدا کنید.

درباره‌ قبرس

کشور قبرس، حداقل قدمتی به اندازه آناتولی دارد و به همین دلیل هم آثار تمدن‌ها و فرهنگ‌های بی‌شماری را در خود جای داده است. البته زمان دقیق کشف این جزیره‌ بکر و به یادماندنی، هنوز به طور دقیق اعلام نشده چرا که به گفته برخی باستان شناسان، اولین مرد قبرسی تقریباً 7000 سال قبل از میلاد در این کشور زندگی می‌کرده است. این در حالی‌ست که برخی شواهد نشان می‌دهند که مردم اولیه‌ جزیره، بین سال‌های 3500 تا 4000 قبل از پیدایش آناتولی، به قبرس آمده‌اند.

• جزیره قبرس در حدود  65 کیلومتری جنوب ترکیه، 100 کیلومتری غرب سوریه و 770 کیلومتری جنوب شرقی یونان قرار دارد. 

همانطور که انتظار می‌رود، مردم قبرس در دوران نوسنگی (نخستین انقلاب کشاورزی) در سکونتگاه‌های کوچک و در امتداد ساحل مناطق مناسب کشاورزی و کناره‌های رودخانه‌ها زندگی می‌کردند و به کشاورزی مشغول بودند.

باستان شناسان بر این باورند که در طول عصر برنز، مهاجران بیشتری به جزیره آمده و جمعیت جزیره را افزایش دادند و در نهایت با افزایش نیروی انسانی جزیره، پیشرفت قبرس شروع شد.

استخراج معادن در این جزیره، تولید مصنوعات شیشه‌ای و تجارت با کشورهای اطراف باعث شناخته شدن جزیره‌ی قبرس بین مردم جهان شد چرا که این جزیره در مسیرهای تجاری حیاتی در شرق مدیترانه قرار داشت. با این‌که این شناخته شدن برای قبرس، شهرهای بزرگ و رونق اقتصادی بیشتری را به همراه آورد، اما باعث جلب توجه کشورهای استعمارگر شد به گونه‌ای که مردم قبرس سال‌ها تحت تسلط قدرت‌های دوران بودند!

نگاهی به تمدن‌ها در قبرس

همانطور که پیش‌تر به آن اشاره کردیم، در قبرس تمدن‌ها و امپراطوری‌های متعددی حکومت کرده‌اند. در واقع در گذشته که قبرس قدرتی برای حفظ سرزمینش نداشت؛ هر از چندگاهی توسط کشورهای همسایه اشغال می‌شد! که البته هنوز هم به دلیل موقعیت استراتژیکش، مورد علاقه برخی از کشورهای قدرت طلب می‌باشد. اما امروزه قبرس توانسته خود را به عنوان کشوری مستقل معرفی کند و با جذب سرمایه‌گذاران و کارآفرینان به تحول صنعتی و شکوفایی اقتصادی برسد.

این فراز و نشیب‌های تاریخی قبرس و تعدد دوره‌های امپراطوری، باعث شده امروزه در این کشور آثار تاریخی و مکان‌های گردشگری بی‌شماری وجود داشته باشد. در این بخش مقاله به دوران‌های مختلفی که قبرس به خود دیده است می‌پردازیم.

• عصر کاتولیک در قبرس بین سال‌های 3500 تا 2300 قبل از میلاد وجود داشت. در این دوران مس بیشتر استفاده می‌شد. البته چون در آن زمان، کاربرد مس هنوز کشف نشده بود؛ مردم از آن به عنوان ابزاری برای افزایش استحکام و برش اجسام محکم دیگر استفاده می‌کردند.

• به 2300 تا 1050 قبل از میلاد، عصر برنز گفته می‌شود و این دوران زمانی آغاز شد که مردم تولید برنز را آموختند. این عصر در درون خود به 3 بخش تقسیم می‌شود: عصر برنز پیر، میانی و جوان.

• عصر آهن بین سال‌های 1050 تا 395 قبل از میلاد در این جزیره حاکم بود. در این دوران مردم به جای برنز شروع به استفاده از ابزارهای ساخته شده از آهن کردند. عصر آهن به دوره هندسی، دوره باستانی، دوره کلاسیک، دوره هلنیستی و دوره رومی تقسیم می‌شود.

• عصر کلاسیک در سال‌های 475 تا 325 قبل از میلاد در جریان بود که در این دوران حاکمیت مصریان در قبرس پایان یافت و این جزیره جز اراضی پارسیان قرار گرفت. البته در همین دوران با حمله اسکندر مقدونی، جزیره تحت تسلط یونان درآمد.

• عصر هلنیستی بین سال‌های 325 تا 58 قبل از میلاد در این جزیره وجود داشت. در این دوران تئاترها، حمام‌ها، مجسمه‌ها و مقبره‌های پادشاهی ساخته شد که معماری اکثر آن‌ها با معماری یونانیان تطابق داشت. پس از مرگ اسکندر مقدونی (318 قبل از میلاد) پادشاه بطلمیوس در قبرس به سلطنت رسید.

• دوره رومی بین 58 قبل از میلاد و 395 بعد از میلاد در قبرس در جریان بود. قبرس در آن زمان توسط فرمانداران اداره می‌شد و از سوی دیگر، مسیحیت توسط برنابا (Barnabas، یکی از مبلغان تاثیرگذار دین مسیحیت) در قبرس گسترش یافت. در این دوره نیز مانند عصر هلنیستی؛ سازه‌هایی مانند تئاتر، استادیوم، قنات و حمام ساخته شد اما با ساختار و معماری‌های رومیان.

• دوره بیزانس به سال‌های 395 تا 1191 بعد از میلاد گفته می‌شود. یکی از مهم‌ترین اتفاقات این دوران، بازسازی شهر سالامیس بود. اگر شهر سالامیس که در اثر زلزله ویران شده بود، در سال های امپراطور بیزانس کنستانتیوس (337-361) بازسازی نمی‌شد؛ احتمالا امروزه، قبرس یکی از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری خود را از دست می‌داد. همچنین در این دوره، قلعه سنت هیلاریون، قلعه بوفاونتو و قلعه کانتارا ساخته شد.

• پس از سقوط بیزانس در جنگ‌های صلیبی، ریچارد اول -پادشاه انگلستان- قبرس را تصرف کرد. در این دوره، نیکوزیا پایتخت شد. همچنین دولت برای توسعه‌ی جزیره، شروع به جمع‌آوری مالیات کرد. در این دوره هزینه‌های زیادی برای توسعه و دفاع از جزیره صورت گرفت. علاوه بر آن فرهنگ و هنر قبرس در این دوره شکوفا شد. بسیاری از کاخ‌های باشکوه، کلیساهای مهم و عمارت‌ها در این زمان ساخته شدند. اما در سال‌های بعد، ونیزی‌ها بر این جزیره تسلط یافتند که به دلیل مبارزات پاپ و دولت‌شهرهای ایتالیا بود.

• با مرگ پادشاه قبرس که به مدت 5 سال بر این جزیره حکومت کرد، دولت ونیز ملکه كاترین کورنارو را ترغیب كرد تا حقوق خود را به عنوان حاكم قبرس واگذار كند و اداره‌ی جزیره را به ونیزی‌ها بسپارد. پس از واگذاری جزیره، ونیزی‌ها در مدیریت قبرس با مشکل مواجه شدند. زمین لرزه‌ها، شیوع بیماری‌ها و بلایای طبیعی که در سال 1491 روی داد، برای دولت ونیز اداره‌ی قبرس را دشوار کرد.

دوره عثمانی در قبرس!

قبرس از سال 1570 تا 1878 توسط عثمانی‌ها اداره شد. در ابتدا سلطان سلیم که در سال 1517 مصر را فتح کرد، با ونیزی‌ها در دمشق توافقی کرد. طی این قرارداد قبرس رسماً به امپراطوری عثمانی تعلق داشت اما ونیزی‌ها همچنان در این جزیره سکونت داشتند البته تحت شرایطی که باید به آن متعهد می‌بودند. اما در نهایت شیخ‌الاسلام ابوسود افندی به این دلیل که ونیزی‌ها به تعهدات عمل نکردند، فتوای فتح قبرس را منتشر کرد. در 2 ژوئیه 1570، ارتش عثمانی لیماسول را فتح کرد و این شروعی بود تا به ترتیب شهرهای گیرنه، نیکوزیا، پافوس و فاماگوستا تحت تسلط دولت عثمانی قرار گرفت و جزیره به طور کامل توسط امپراطوری عثمانی فتح شد.

تاریخ قبرس در دوره عثمانی

پس از فتح قبرس توسط عثمانی‌ها، بناهای هنری بسیاری مانند کاروانسرا، حمام ترکی، مساجد، اقامتگاه‌ها، کتابخانه‌ها و قنات‌ها ساخته شد. علاوه بر آن، عثمانیان سازه‌های قدیمی را بازسازی کردند. دو قوم متمایز، قبرسی‌های ترک و قبرسی یونانی، علی‌رغم همه تفاوت‌ها از لحاظ مذهب، قومیت، زبان و فرهنگ، زیر نظر حکومت عثمانی در صلح آرامش در کنار یکدیگر زندگی کردند. اما چندی نگذشت که بریتانیا قراردادی محرمانه با عثمانیان برای کمک به حکومت عثمانی ها در برابر روس‌ها امضا کرد. پس از انعقاد قرارداد، مدیریت جزیره به طور موقت به انگلستان واگذار شد. بدین ترتیب، امپراطوری عثمانی که بیش از 300 سال در قبرس حضور داشت، به طور موقت پایان یافت.

 حاکمیت بریتانیا در قبرس

در سال 1878،حضور بریتانیا در جزیره پررنگ شد و اداره جزیره را بر عهده گرفت و این در حالی بود که این جزیره همچنان به طور رسمی بخشی از امپراتوری عثمانی بود.

در جنگ جهانی اول سال 1914 امپراتوری عثمانی وارد جنگ علیه بریتانیا شد، قبرس به طور یکجانبه به بریتانیا ضمیمه شد و در سال 1925 به طور رسمی به عنوان مستعمره ولیعهد اعلام شد.
دوره پس از الحاق رسمی قبرس به بریتانیا را می توان به عنوان دوره ای پرتلاطم توصیف کرد. می توان از درخواست های ملی گرایانه یونانی در قبرس، 
نام برد که اعتراضات علیه حضور بریتانیا در جزیره شدت یافت و با سوزاندن خانه فرماندار بریتانیا در سال 1931 به اوج خود رسید. سازمان EOKA با هدف خاص راه اندازی یک کمپین نظامی برای پایان دادن به وضعیت قبرس به عنوان مستعمره ولیعهد بریتانیا تأسیس شد.

از طرفی دیگر ترک‌های قبرسی سازمان قدرت ترک‌های قبرس (TMT) را در 1 اوت 1956 تأسیس کردند.  تلاش‌ TMT تلاش برای جلوگیری از اتصال قبرس به یونان بر خلاف سازمان EOKA داشت. این اختلاف نظر در برخی موارد باعث درگیری و خشونت نیز می گردید.

با افزایش روند خشونت در قبرس، بریتانیا سعی کرد با ماکاریوس و رهبران یونان توافقی در مورد “خودگردانی” ایجاد کند اما این توافق توسط رهبران یونانی پذیرفته نشد. با این حال، بریتانیا نه تنها این طرح را به اجرا درآورد، بلکه ماکاریوس را نیز برکنار و تبعید کرد.

ترکیه و یونان در زوریخ گرد هم آمدند و با حضور وزرای امور خارجه‌ این دو کشور بر سر تأسیس (جمهوری قبرس) به توافق رسیدند. بدین ترتیب حکومت مستقل جمهوری قبرس تاسیس شد.

پس از گذشت 3 سال از  تأسیس جمهوری قبرس، اختلافات بین یونانی‌ها و ترکها آغاز شد. و ترک‌ها توسط یونانی تبارها مورد تعرض قرار گرفته و کشته می‌شدند. این اختلافات از سال 1963 تا 1974 ادامه داشت و در واقع جمهوری قبرس به پایان رسید و به دلیل جنگ داخلی، به دو بخش مجزا تقسیم شد. اما در واقع می‌خواهیم به این مسئله اشاره کنیم که قبرس به دلیل جنگ داخلی، به دو بخش مجزا تقسیم شد.

به دنبال این اتفاق، اداره خودمختار ترک قبرس (جمهوری ترک قبرس شمالی) در 1 اکتبر 1974 تأسیس و سرانجام در 13 فوریه 1975، رئوف رایف دنکتاش به عنوان رئیس جمهور قبرس شمالی منصوب شد.

در سال ۱۹۸۳ بخش شمالی قبرس (ترک‌نشین) اعلام استقلال کرد و نام خود را جمهوری ترک قبرس شمالی گذاشت ولی تاکنون توسط سازمان ملل متحد و دیگر کشورهای جهان به غیر از کشور ترکیه به رسمیت شناخته نشده است.

فرق بین قبرس شمالی و جنوبی

جزیره قبرس یکپارچه نیست و به دو قسمت  ترک‌نشین (قبرس شمالی) و یونانی‌نشین(قبرس جنوبی)  تقسیم شده است و از نظر جمعیت، سیاست ، فرهنگ و مذهب با یکدیگر متفاوت هستند. قبرس شمالی به‌دلیل واقع شدن در قسمت شمالی جزیره واقع شده و نزدیکی آن به بخش جنوبی کشور ترکیه باعث شده تا کشتی‌های ترک راحتتر در آن توقف کنند و این موضوع در تبادلات فرهنگی، سیاسی و اجتماعی تاثیر فراوانی داشته است. و از طرفی مردم قبرس جنوب گرایش بیشتری به فرهنگ و سبک زندگی مردم یونان دارند. جالب است بدانید شباهت های فرهنگی بسیاری بدلیل همزیستی در گذشته و ارتباط قوی بین ساکنین اصیل این کشور وجود دارد. با اینکه جزیره به دوبخش تقسیم شده ساکنین اصیل قبرس براحتی در تمام جزیره تردد می کنند و با یکدیگر تبادلات تجاری دارند. حتی برای تفریح و استفاده از امکانات تفریحی، بطور مشترک استفاده می کنند. ضمنا واحد پول قبرس شمالی لیر ترکیه و واحد پول قبرس جنوبی یورو است.

معرفی  قبرس شمالی

جغرافیا و موقعیت

قبرس شمالی در شرق دریای مدیترانه واقع شده که فاصله‌اش تا ترکیه حدود 68 کیلومتر، تا سواحل سوریه حدود 95 کیلومتر و تا سواحل مصر حدود 325 کیلومتر است. با وجود اینکه قبرس از نظر جغرافیایی بخشی از آسیا است، اما به دلیل تاریخچه خود از نظر سیاسی و فرهنگی بخشی از اروپا به شمار می‌رود.

قبرس با مساحت تقریبی 9251 کیلومتر مربع، سومین جزیره بزرگ دریای مدیترانه پس از سیسیل و ساردینیا محسوب می‌شود که مساحت قبرس شمالی تقریبا یک سوم مساحت قبرس، یعنی 3355 کیلومتر مربع می‌باشد.

لازم است بدانیم از نظر سیاسی قبرس شمالی در کدام قاره است ؟

این کشور به عنوان بخشی از خاک اروپا در نظر گرفته می شود و قبرس شمالی تقریبا 33% از مساحت کل جزیره قبرس را تشکیل می دهد

توپوگرافی جزیره‌ قبرس

قبرس، جزیره‌ای در شرق دریای مدیترانه، شبیه یک گیتار است که دسته آن از قسمت اصلی به سمت شمال شرقی کشیده شده است. همانطور که پیشتر گفتیم مساحت این جزیره 9251 کیلومتر مربع است.

این جریزه توسط دو رشته کوه است احاطه شده است

خط ساحلی قبرس به طول تقریباً 400 مایل (640 کیلومتر) ترکیبی از سواحل شنی و صخره‌ای است. در امتداد ساحل شمالی، کوه‌های گیرنه به‌ طول 100 مایل (160 کیلومتر) کشیده شده‌اند. این کوه‌ها از سنگ‌های آهک مزوزوئیک تشکیل شده‌اند و به دلیل قله پنج انگشتی در بخش غربی خود، به این نام خوانده می‌شوند.

در جنوب و جنوب غربی قبرس، کوه‌های ترودوس قرار دارند. این کوه‌ها از سنگ‌های آذرین تشکیل شده‌اند و مرتفع‌ترین نقطه جزیره هستند. قله المپوس (که کوه ترودوس نیز نامیده می‌شود)، با ارتفاع 6401 فوت (1951 متر)، بلندترین نقطه قبرس است.

کوه‌های ترودوس از نظر زیست‌محیطی بسیار متنوع هستند. این کوه‌ها زیستگاه انواع مختلفی از گیاهان و جانوران، از جمله خرس قهوه‌ای، بز کوهی، و یوزپلنگ است.

در بین کوه‌های ترودوس و گیرنه، دشت مرکزی مسائوریا قرار دارد. این دشت، که عمدتاً از زمین‌های کشاورزی تشکیل شده است، محل زندگی اکثر جمعیت قبرس است. ضمنا پایتخت این کشور نیکوزیا که در بخش شمالی لفکوشا نامیده می شود در مرکز آن قرار دارد.

شهرهای قبرس شمالی

• شهر نیکوزیای شمالی ( به ترکی Lefkoşa): پایتخت قبرس شمالی

• قاضی ماگوسا یا فاماگوستا (Gazimağusa)

• گیرنه (Girne)

• گوزل‌یورت (Güzelyurt)

• اسکله (Iskele)

• لفکه (Lefke)

اطلاعات ضروری قبرس شمالی

گردشگران پس از سفر به جزیره  قبرس شمالی از جاذبه های طبیعی این جزیره زیبا به نیکی یاد می کنند. در سال‌های اخیر با توجه به تمرکز دولت بر صنعت گردشگری و توریسم در قبرس شمالی خوشبختانه استقبال بی نظیری از این جزیره خصوصا پس از پاندمیک کرونا صورت گرفته و یکی از مقاصد پر طرفدار جهانگردان به خصوص اروپائیان شده است. لذا به جهت رفاه حال مسافران و گردشگران خدمات عمومی در این جزیره بطور مداوم در حال توسعه و پیشرفت می باشد و  از جمله مهمترین اطلاعات ضروری قبرس شمالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اختلاف ساعت با تهران: ۱ ساعت و نیم از تهران عقب تر است.
• زبان رسمی: ترکی استانبولی
• واحد پول: لیر ترکیه
• کد تلفن قبرس شمالی: 90+
• فرودگاه: فرودگاه بین المللی ارجان (ERCAN)

شماره‌های اضطراری قبرس شمالی

•  آتش نشانی:199
• امداد و نجات(اورژانس):112
• پلیس:۱55
• گشت ساحلی: 158
• خرابی تلفن: 161
• هشدار هواشناسی 166
• خرابی برق 188

شماره تماس ادارات پلیس:

• لفکوشا:

00903922283311 — 00903922285441

• فاماگوستا

00903923665310 — 00903923662876

• گیرنه

00903928152125 — 00903928152254

• گوزلیورت

00903927142140

00903927142125

• لفکه

00903927287256

009003927287757

فرودگاههای قبرس شمالی:

• فرودگاه ارجان

009093223146050

• فرودگاه گجیت کاله

00903923733416

بیمارستان های قبرس شمالی

لفکوشا

بیمارستان دولتی دکتر برهان نالبانتوغلو – شماره تماس: 00903922285441

فاماگوستا

بیمارستان دولتی فاماگوستا – شماره تماس: 00903923665328

گیرنه

بیمارستان دکتر آکچیچک – شماره تماس: 00903928152266

گوزلیورت

بیمارستان چنگیز توپل – شماره تماس: 00903927236329

زبان رسمی قبرس شمالی

همانطور که گفته شد، جمهوری قبرس از اجتماع دو قوم ترک و یونانی تبار تشکیل شد. به همین دلیل هر دوی آن ها، زبان رسمی قبرس محسوب می‌شوند. اما در قبرس شمالی زبان ترکی به رسمیت شناخته می‌شود و بعنوان زبان رایج در عموم مردم استفاده می شود. البته، فراموش نکنید که قبل از درگیری‌های سال 1974 و جدایی این دو کشور، قبرس مستعمره انگلیس بوده است و به همین دلیل زبان انگلیسی هم در قبرس شمالی بسیار متداول می‌باشد. جالب است بدانید که در قبرس شمالی برخی مدارس و دانشگاه‌ها به انگلیسی تدریس می‌کنند و همین اتفاق باعث جذب بیشتر دانشجویان به این کشور شده است.

پرچم قبرس شمالی

طراح پرچم قبرس شمالی، هنرمند ترک قبرسی « امین چیزنل » می‌باشد. او با استفاده از مفهوم برادری میان ترک‌ها و حمایت ترکیه از مردم ترک قبرس، پرچم قبرس شمالی را شبیه به پرچم ترکیه طراحی کرد.

با وجود آنکه توضیح شفافی درباره‌ی پرچم قبرس شمالی وجود ندارد، اما می‌توان گفت ستاره و ماه نشان از ترک بودن مردم قبرس شمالی دارد و رنگ خون به دلیل احترام به خون ترک‌های قبرس است.

دین مردم قبرس شمالی

با فتح قبرس توسط عثمانی‌ها، مردم قبرس با دین اسلام آشنا شدند و پس از مدتی تعدادی از آن‌ها مسلمان شدند. تا قبل از جنگ داخلی 1974 مسلمانان در سرتاسر جزیره پراکنده بودند اما با افزایش دشمنی‌ها اکثر مسلمانان به سمت شمال جزیره رفتند و در قبرس شمالی ساکن شدند. بدین ترتیب دین رسمی مردم قبرس شمالی، اسلام می‌باشد.

البته باید در نظر گرفت که امروزه دولت و مردم قبرس شمالی دید بسته‌ای نسبت به سایر ادیان ندارد و به صورت کلی، ادیان مختلف در کنار یکدیگر در کمال آرامش زندگی می کنند.

جمعیت قبرس شمالی

قبرس شمالی در حال حاضر حدود 400000 نفر جمعیت دارد و به عنوان یکی از کم جمعیت‌ترین کشورهای جهان شناخته می‌شود. البته در این سرشماری دانشجویان بین‌المللی و گردشگران در نظر گرفته نشده است.

جدول زیر به نقل از سایت ویکی پدیا پراکندگی جمعیت قبرس شمالی را نشان می دهد.

برای دریافت اطلاعات کامل جمعیتی می توانید کیک کنید.

رسوم اجتماعی مردم قبرس شمالی

یکی از ویژگی‌های برجسته زندگی اجتماعی در قبرس شمالی، احترام به سنت‌ها و رسوم گذشته است. از جمله این سنت‌ها می‌توان به مراسم های مختلف همانند مراسم عروسی ، جشنواره‌های مختلف تفریحی و مذهبی اشاره کرد که همچنان بخشی از زندگی روزمره مردم این منطقه هستند.

خانواده و ارتباطات خانوادگی بعنوان یکی از اصول اساسی در فرهنگ و زندگی اجتماعی قبرس شمالی می باشد. ارتباطات خانوادگی نیز به عنوان یکی از پایه‌های فرهنگی و اجتماعی، از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین، مراسم خانوادگی و جشن‌های مذهبی باعث تقویت ارتباطات خانوادگی و اجتماعی می‌شوند.